مرتضی علوی، هدایت و رهبری می شد. نامه فرنگستان در سال 1303 توسط جمعیت محصلین ایرانی به نام «امید ایران» راه اندازی شد.

دانشجویان و تحصیل کردگان ایرانی در متشکل شدن و ایجاد جنبش اجتماعی و جنبش دانشجویی در ایران همواره نقش موثری داشتند و این درشرایطی بود که جامعه ایران علاوه بر، فقر و نابسامانی های گسترده، عقب ماندگی و سنت زدگی، زیر ضربات استبداد و دیکتاتوری در حال جان دادن بود.

از سویی همسایه شمالی ایران، روسیه شوروی، برای تحقق آرمان های انقلاب تلاش می کرد و این جمهوری تازه متولد شده، آرمان شهر بسیاری از روشنفکران و انقلابیون ایران شمرده می شد. علاوه بر آن تبلیغات گسترده و نفوذ افکار سوسیالیستی از طریق روشنفکرانی که به آن سوی مرزها رفته و با خود آرمان خواهی سوسیالیستی را به ارمغان آورده بودند موجب سر برآوردن سازمان ها و گروه های انقلابی در کشور شده بود. اروپا نیز مدرنیسم را از پی موج صنعتی شدن،می آزمود و در راه تحقق افکار جدیدی که با شرایط و نیازهای سیستم اقتصادی جدید، همخوانی داشت، تلاش های همه سویه فرهنگی، سیاسی، اجتماعی شکل می گرفت.

روشنفکران ایرانی که به خارج از مرزهای ایران سفر می کردند و در آن جا به تحصیل می پرداختند با این افکار آشنا می شدند و شکل دیگری از زندگی اجتماعی و راه دیگری از حکومت را می دیدند و آن را به مثابه یک آرزو، یک آرمان با خود به ایران سوغات می آوردند. در این همهمه جهانی و آشفتگی اوضاع درونی کشور، دانشگاه، به عنوان پایگاه جوان ترین و پرشورترین بخش ازجنبش روشنفکری، نمی توانست نسبت به آن چه که پیرامون وی در جریان بود، بی توجه بماند. دانشجویان از دو سو دارای ویژگی هایی بودند که برای مبارزه با شرایط نا بهنجار جامعه، پتانسیل یا نیروی بیشتری از دیگر اقشار جامعه داشتند: از سویی جوان بودن، سنت شکنی، نو گرایی، شجاعت، احساسات پرشور، آرمان خواهی و سازش ناپذیری، توان درونی آنان را رقم می زد، و از دیگرسوی آشنایی با متون علمی، امکان برقراری ارتباط آسان تر با دیگر دانشجویان در محیط دانشگاه و برخورد اندیشه ها و دیدگاه هاشان، به آنان این امکان را می داد که دانشگاه را به پلی میان روشنفکران و توده ها تبدیل کنند.

جنبش دانشجویی در جوامع دیکتاتوری با ماهیت جنبش دانشجویی در جوامع آزاد متفاوت است.

در شرایط ایران، جنبش دانشجویی، مانند جنبش روشنفکری به مثابه یک جنبش اجتماعی همواره با خواست های اجتماعی وارد صحنه مبارزاتی شده است. دانشگاه در ابتدا محل گرد آمدن دانشجویانی شد که عمدتا از خانواده های مرفه، نیمه مرفه و یا فرهنگی بودند. زیرا در جامعه ای که اکثریت آن را بیسوادان تشکیل می دادند و فقر، نمای عمومی جامعه بود، تنها اندک خانواده هایی می توانستند به دلیل با سواد بودن و توانایی اقتصادی، فرزندانشان را راهی دانشگاه کنند.  از این روعمدتا آن جوانانی وارد دانشگاه شدند که از شرایط مادی و فکری و خانوادگی بهتری برخوردار بودند و همین امر سبب شد تا از همان نخستین حرکت های دانشجویی، اساسی ترین شعاردانشجویان، همواره  آزادی و عدالت اجتماعی  باشد. زیرا شرایط سخت اجتماعی، فقرو عقب ماندگی جامعه از سویی و خفقان و ترور و سرکوب از سوی دیگر، حدود  شعارها  و

اهداف جنبش دانشجویی را تعیین می کرد.

 آنان تغییرات دموکراتیک و آزادی های اجتماعی را مد نظر داشتند و پیش از خواست های صنفی، از همان آغاز با طرح خواست های اجتماعی به میدان مبارزه آمدند و به همین مناسبت در سیر تحول اجتماعی ایران، نقش موثری داشتند. از آن جا که در جامعه خفقان زده ما، تشکیل نهادهای اجتماعی همواره با دشواری و منع روبرو بوده است، دانشگاه، پایگاه مناسبی شد برای انتقال و تبادل دیدگاه ها. تقاطع این جنب و جوش اجتماعی و دانشگاه، باعث شد دانشگاه در 5 بزنگاه تاریخی، نقشی درخشان و تاریخی ایفا کند:

درشهریور سال 1320 به اعتراض های گسترده ای علیه جانشینی شاه و ورود نیروهای بیگانه  برخاست که همین امر موجب سرکوب وتعطیل شدن دانشگاه شد. پس از سال 1320 ، با گسترده تر شدن میدان مبارزه در سراسر کشور، دانشگاه نیز به یک محورمهم مبارزاتی تبدیل شد و در سال 1332 به عنوان بیدارترین بخش جامعه نسبت به جایگزینی دو استعمارگر، واکنش نشان داد که همین امر موجب درگیری های گسترده، ورود نیروهای نظامی به صحن دانشگاه، سرکوب و تعطیلی آن شد. در سال 1342 بار دیگر خود را سازماندهی کرده و به عنوان یکی از مهم ترین بخش های جنبش های اجتماعی وارد میدان  مبارزه شده،  باز سرکوب می شود. در سال 1354 جنبش دانشجویی دوباره فعال شده، نقش مهمی در انقلاب 1357 ایفا می کند.

نکته قابل اهمیت این است که هر چند جنبش دانشجویی کشورمان در هر دوره تاریخی  که در صحنه مبارزات سیاسی – اجتماعی حضور یافته  به شدت سرکوب شده است اما  بار دیگر و در زمانی دیگر، در صحنه های مبارزاتی  جامعه حضور اش را نشان داده است. رژیم های حاکم برایران اشتباه براین باورند که دانشگاه  یک مغز است جدا از بدن و همواره سعی کرده اند که نطفه های اندیشه سیاسی را در دانشگاه بکشند اما نطفه تفکر سیاسی در دانشگاه همواره به حیات خود تا به امروز ادامه داده است. جنبش دانشجویی در کشور خفقان زده ای مانند ایران، به دلایل گفته شده مانند حلقه مفقوده ای است که توده را به جنبش روشنفکری پیوند می زند.

دانشجویان که از اقشار روشنفکری جامعه  هستند هر یک از میان خانواده ای می آیند که درهمان نظام اجتماعی – اقتصادی، مشغول به کارو زندگی ست. بیشترینه دانشجویان به طبقات میانی جامعه، مانند معلمین یا کارمندان تعلق دارند. بنابراین  هر چند که تحت فشار اقتصادی- اجتماعی و سیاسی هستند اما توان برخورداری از علم و امکانات آموزشی گسترده را نیز دارند، همین امر کمک می کند تا فرصت اندیشیدن به آینده ای بهتر را داشته باشند. درست به همین دلیل، وظیفه روشنفکران سنگین است زیرا می توانند با امکان برخورداری ازدانش بیشتر، افق اهداف مبارزات اجتماعی را تا رسیدن به عدالت اجتماعی گسترده کنند. اشتباه رژیم ها این است که فکر می کنند می توانند اقشار دانشجویی را بخرند.

جنبش دانشجویی ممکن است به سبب سرکوب، مدتی سکوت یا حتی نظام موجود را باور کند اما در طی زمان، دوباره پیوندش را با توده برقرار می کند.

در انقلاب 1357 شاهد روشن ترین نمونه تاریخی آن هستیم. دانشگاه ها طی 18 ماه به یکی از پر جنبش و جوش ترین مرا کز آزادی بیان تبدیل می شوند. همه سازمان سیاسی در دانشگاه ها دفاتر سیاسی زده و میز کتاب برپا می کنند، دانشجویان و دانش آموزان در فضای باز دانشگاه ها بحث آزاد می کردند. اما در1359 حکومت متوجه شد که این آزادی بیان و آزادی سیاسی می تواند به بنیان نظامی که او می خواست برقرار کند ضربه جدی وارد کند، نخست توسط گروه های سرکوب غیررسمی طی سه روز به صحن دانشگاه ها حمله کرد و سپس نیروهای نظامی به بهانه کنترل درگیری ها وارد حریم دانشگاه ها شدند و درنهایت نظام به این تعطیلی یک عنوان فرهنگی داد و به عنوان انقلاب فرهنگی دانشگاه ها را تعطیل کرد  تا  تغییرات  مورد  نیاز خود را در سیستم آموزش عالی

کشور بوجود بیاورند.

شورای انقلاب فرهنگی برای بررسی متون درسی و بررسی وضعیت کارکنان و دانشجویان تشکیل شد.

حاصل این بررسی، اخراج، توقیف بسیاری از اساتید و دانشجویان، تغییر در محتوای آموزشی کتاب ها، حتی حذف بعضی از واحدهای درسی، تعیین مقررات جدید برای اداره دانشگاه ها، تغییر در نحوه گزینش دانشجو و استاد، پاکسازی کتاب های کتابخانه ها، و تغییرفعالیت های ورزشی و هنری دانشجویان بود. برای تغییر بنیادین فضای دانشگاه ها و ایجاد یک دگردیسی همه جانبه به این هم بسنده نکردند و برای دگرگونی ماهیت قشردانشجو، نظام سهمیه ای کردن پذیرفته شدگان دانشگاه ها را نیز به این موارد اضافه کردند. از سوی دیگر، دفاتر انجمن اسلامی دانشجویی در همه دانشگاه ها و دانشکده ها برپاشد. تمام عناصر مشکوک، دو دل، میانه رو باید تصفیه می شدند. می بایست که دانشجویان وفادار به اسلام و نظام باشند، بنابراین دانشجویان برای پذیرفته شدن در دانشگاه پس از قبولی در کنکور سراسری، باید از طریق پایگاه های بسیج و کمیته های سپاه به عنوان یک فرد مومن و فعال مذهبی – سیاسی نیز تائید می شدند. سهمیه ای شدن دانشگاه ها ، جریانی را از ارگان های سپاه و بسیج وارد دانشگاه ها کرد که کنترل فضای دانشگاه ها را از تشکیلات مخفی یا پلیسی بی نیاز می کرد زیرا هریک از این دانشجویان خود یک دستگاه کنترل و بازدارنده بودند که اجازه بحث و گفتگو میان دانشجویان و استادان را نمی دادند. آنان را تهدید می کردند، هشدار می دادند و حتی دو مورد استاد دانشگاه به دلیل شکایت این گونه دانشجویان اخراج شدند. برای حکومت های سرکوبگر جنگ های خارجی بهترین دستاویز است تا مردم را از درگیری های داخلی و طرح خواست های اجتماعی برحذر دارند به این عنوان که با دشمن خارجی درگیرند و طرح مسائل داخلی در این شرایط ، خیانت محسوب می شود.

جنگ میان ایران و عراق همین نقش را برای تثبیت پایه های نظام حاکم  برایران ایفا کرد. اگر جنگ برای مردم ما حاصلی جز مرگ، فقر، گرانی، بیکاری و ویرانی نداشت برای حکومت فرصتی بود تا پایه های خود را با هجوم گسترده و وحشیانه، محکم تر و همه صداهای معترض را خاموش کند. نویسندگان، روشنفکران، فعالین سیاسی- اجتماعی و بسیاری را به جوخه های مرگ بسپارد بی آن که خبراین جنایت ها در آن اوضاع پریشان و جامعه جنگ زده ، انعکاس یابد. دانشگاه نیز با حضوردانشجویان سهمیه ای که عمدتا از پایگاه های بسیج و سپاه بودند و نیز دانشجویانی که با آن نحوه گزینش، از وفاداران نظام شمرده می شدند و دفاتر فعال انجمن اسلامی که پیوسته در راه تبلیغ و بسیج دانشجویان و نیز کنترل دانشجویان و کشف صداهای معترض و یا مردد می کوشید، به یکی از مهم ترین  پایگاه های فکری و مادی نظام تبدیل شده بود. اما دانشجویانی که نظام از میان بهترین های خود دستچین کرده بود تا سنگر دانشگاه را برای او حفظ  کند و صدای غیر را در آن خفه کند، مگر غیر از مردم عادی بودند. آن ها نیز در همان جامعه ای زندگی می کردند که بحران بیکاری، گرانی، مسکن، و دیکتارتوری، ویرانی حکم می راند. خانواده هایی که فرزندان خود را از طریق وفاداری به نظام راهی دانشگاه کرده بودند هر چند جزو سرسپردگان بودند اما همه آن ها، نه از وابستگان ردیف اول و نه از آن هایی بودند که از تبعات مال اندوزی ها و دزدی های رژیم  به ثروت های باد آورده رسیده باشند. اما در نهایت، وجدان دانشگاه، در پرتو دانش، نیروی بی پروا و سازش ناپذیری، جوانی و نیز همبستگی با توده های ستم کشیده جامعه، دوباره بیدارشد و نخستین شراره های عدالت جویی و آزادی خواهی و روشن بینی آن، بستر وهم زده و بخواب رفته دانشگاه را پس از سال های هر چند طولانی  در18 تیر1378 روشن کرد. این رخداد همه محاسبه های رژیم را برای تهی کردن پیکر دانشگاه از روح آزادگی و شجاعت، برباد داد و از آن پس جنبش دانشجویی که سال ها دچار فرود تاریخی شده بود در اوج مبارزات آزادی خواهی و عدالت جویی مردم کشورمان قرار گرفت. جنبش دانشجویی همواره در عرصه مبارزات آزادی خواهی جامعه به عنوان یکی از مهم ترین بخش های جنبش اجتماعی حضور داشته است.

با نگاهی به تاریخ یک صد ساله گذشته کشورمان، فرازها  و چالش های جنبش دانشجویی نشان خواهد داد که چگونه در هر برهه تاریخی در راه آزادی و عدالت اجتماعی، کوشیده و سرکوب شده، اما همواره نیروی خود را دوباره گرد آورده است تا در میدان مبارزه آزادی علیه خفقان و ستمگری برآشوبد. اما باید پرسید آیا جنبش دانشجویی می توانست در جامعه ای که همواره با خفقان، سرکوب، بیدادگری، و سرکوب روبرو بوده است، بیش از آن که در تاریخ خود رقم زده است، کاستی های جامعه را به چالش بکشاند؟

واقعیت این است که جنبش دانشجویی در کشور ما مانند جنبش روشنفکری بیش از آن که نگران خواست های خود باشد چشم بر افق خواست های اجتماعی داشته است. زیرا به خوبی می داند که در جامعه ای که فقر، و دیکتاتوری حکم فرماست و بیشترینه مردم جامعه زیر سیطره آن به نیستی و مرگ کشانده می شوند حتی برای رسیدن به خواست های صنفی، راهی جز عبور از تحقق عدالت اجتماعی و آزادی های اجتماعی وجود ندارد.

خفقان، همیشه بهترین سلاح برای سرکوب مبارزات آزادی طلبانه جامعه بوده است. تا هنگامی که چراغ های رابطه خاموش است، انتقال تجربه ها، دیدگاه ها، اطلاعات، موجب بیگانگی ما از نیازهای یکدیگر، بیگانگی نسبت به تجربه های تاریخی جنبش های آزادی خواهی و در نتیجه عدم پیوند ما با یکدیگر خواهد شد. به همین سبب نمی توانیم در زمان لازم به یکدیگر یاری برسانیم و نیروهای خود را به یکدیگر پیوند بزنیم تا با اراده جمعی بر دشمن مشترک پیروز شویم. نظام های اقتدارگرا به درستی می پندارند که مردم را با قطع ارتباط میانشان، با ایجاد خفقان، با بستن دهان ها، از هم جدا می کنند و آنان را به اجزای پراکنده ای تبدیل می کنند که در زیر چتر هیچ تشکلی، گرد هم نمی آیند. مردم را تجزیه می کنند تا برآنان راحت تر و قاطع تر حکومت کنند. به همین مناسبت است که جنبش های کنونی در ایران نمی توانند به یکدیگر در راه رسیدن به خواست های مشترکشان یاری برسانند. این نکته، اهمیت آزادی بیان، آزادی رسانه های همگانی را بیش از پیش بر ما روشن می کند. و این شعار واحد را که رشد آگاهی اجتماعی که بستر ساز مبارزه اجتماعی ست، میسر نمی شود مگر از گذرگاه آزادی بیان. برتراندراسل می گوید برای برقراری دمکراسی تنها دو راه در پیش است: فرهنگ و آزادی. برای ایجاد جامعه ای با فرهنگ، نخستین گام، برقراری عدالت آموزشی یا گسترش سواد در کل جامعه است و دومین گام بالا بردن  سطح آگاهی عمومی، اما این امر میسر نمی شود مگر با وجود آزادی بیان. امر مبارزه در راه آزادی و دمکراسی به پیش نمی رود مگر با برداشتن دوگام نخستین سواد و آزادی بیان.

پس ازپایان سخنرانی خانم احمدگلی از سوی حاضران سوالاتی مطرح شد که توسط ایشان پاسخ داده شد.

سپس آقای حسین رضی به عنوان سخنران دوم به جایگاه دعوت شدند. ایشان بررسی فاجعه کوی دانشگاه تهران و شرایط امروز دانشجویان و روشنفکران را به عنوان سخنرانی خود برگزیده بودند که متن این سخنرانی هم در زیر برای آگاهی شما ارائه می شود:

فاجعه کوی دانشگاه تهران و شرایط امروز دانشجویان

با سلام  و عرض خسته نباشید حضور شما عزیزان و با تشکر از لطف و همکاری شما در مراسم میز کتاب که به مناسبت سالروز فاجعه کوی دانشگاه و پاسداشت دانشجویان مبارز میهنمان برگزار شد.  و همچنین با سپاس ازخانم احمدگلی به خاطر حضورشان در مراسم میز کتاب و سخنرانی پربارشان، همانطوری که ایشان فرمودند ما با نشست هایی که برای هماهنگی و آماده سازی موضوع جنبش دانشجویی در ایران برای ارائه در این روز با هم داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که ایشان جنبش دانشجویی را تا حرکت 18 تیر 1378 و فاجعه کوی دانشگاه تشریح فرمایند و من این جنبش را از این تاریخ به بعد دنبال کنم و شرایط امروز دانشجویان را توضیح دهم. با توجه به اینکه بررسی کامل این موضوع نیاز به وقت بیشتری دارد و در حال حاضر دوستان به جهت شرکت در مراسم میز کتاب خسته به نظر میرسند؛ من سعی میکنم گفتارم را به طور خلاصه ارائه دهم.

در ابتدا گزارش کوتاهی از واقعه آن روزها را به عرض شما میرسانم و در ادامه به شرح وضعیت امروزی دانشجویان می پردازم: روز جمعه 18 تير 1378، در تاريخ ايران به عنوان يك روز سياه در كارنامه جنايتكاران رژيم جمهورى اسلامى ثبت شده است. دانشجويان كه با تجمع و راهپيمايى در برابر توقيف روزنامه سلام به اعتراض برخاسته بودند، نيمه شب در خوابگاه خود با نيروهاى ضربتى حكومت رو برو شدند كه در اطاقها را شكسته، وسائل و كتابهاى دانشجويان را بهم ريخته و پاره كرده، دانشجويان بى دفاع را با مشت و لگد و اسلحه گرم و سرد مضروب و مجروح كرده و شمارى را با ذكر "مولاى ما حسين اين هديه را از ما بپذير" از طبقات بالاى ساختمان به پائين پرتاب كردند كه در نتيجه تعدادى از جمله عزت ابراهيم نژاد جان باختند و گروه بزرگى روانه بيمارستانها شدند. به دنبال شب خونين 18 تيرماه، نيروهاى مبارز جوان به گردهمايى آزاديخواهانه خود ادامه دادند و مردم كوچه و خيابان به پشتيبانى از دانشجويان بى دفاع شتافتند. تا روز 23 تيرماه هر روز تظاهرات اعتراض آميز گسترده مردم ادامه داشت. شعارها و خواستهاى آنان از رسيدگى فورى به حمله شبانه به خوابگاه و محكوم كردن مهاجمان، تا به چالش طلبيدن همه زورگويان حكومت، نفى ولايت فقيه و استقرار حاكميت ملى را شامل مى شد. همچنين وقايع مشابهى در تبريز، اصفهان، مشهد، شيراز، اهواز و كرمان رخ داد و كشته و زخميهاى فراوانى بجا نهاد. پس از اينكه حركت اعتراض دانشجويى در كشور همه گير شد، چهار وزير از دولت خاتمى بعنوان اعتراض استعفاء دادند. تاج زاده معاون وزير كشور و مصطفى معين وزير فرهنگ و آموزش عالى طى نطق هايى براى دانشجويان از جنبش آنها حمايت كردند. رهبر رژيم جمهورى اسلامى پس از مشاهده سيل خروشان جوانان در خيابانهاى تهران، در يك نطق مستأصلانه ازطرفداران خود خواست تا حتى در صورتيكه تظاهركنندگان عكسهاى وى را پاره كردند، كسى عكس العملى نشان ندهد! من شخصاً به خاطر می آورم که در این جلسه طرفداران ولایت فقیه با کمال ناراحتی از تضرع و خواری مولایشان اشک غم و ماتم می ریختند. اما صبح روز بعد به ناگهان ورق برگشت! وابستگان رژيم به خيابانها ريختند و دانشجويان و مردم را به شديدترين وجه ممكن مورد تهاجم قرار دادند. در اين ميان محمد خاتمى، رئيس جمهور حكومت اسلامى، معترضان را اراذل و اوباش خواند و وزراى مستعفى، استعفاهاى خود را پس گرفتند. رژيم ولايت فقيه ديگر بار كنترل را بدست گرفته و صدها نفر را بازداشت نمود كه محمدى ها و احمد باطبى سمبل اين بازداشتها شدند. منوچهر محمدى و غلامرضا مهاجرى نژاد بعنوان متهم رديف اوّل و دوّم معرفى شدند و رژيم مزوّر جنايت پيشه با نشان دادن اعترافات تلويزيونى از آنان سعى در تخريب جنبش دانشجويى ايران و رهبرى حركت افتخار آميز 18 تير داشت. اكبر محمدى با پايدارى در برابر شكنجه ها الگوى مقاومت دانشجويان لقب گرفت. همچنين كودك 8 ساله فرامرز توسلى، به جرم همگامى با دانشجويان در 18 تير روانه زندان توحيد گرديد. سميه امينى، ريحانه هاشمى، روزبه صدرآرا، پيمان پيران، مهدى مصابح، ايوب لرستانى، محمد صارمى، حسين تقى زاده، مصطفى كاظمى، پرويز رضا زاده، حميد عليزاده، اميد قنديان، عليرضا بابايى، بهمن حيدرى، مجيد رستميان، فرهاد راسايى، بابك كاظمى،... به همراه صدها مبارز ديگر در زندانهاى مخوف از جمله زندان توحيد مورد شكنجه هاى وحشيانه قرار گرفتند. و بدينگونه قيام 18 تير نقطه عطفى بود در مبارزات دانشجويى و آنرا جان و روحى تازه بخشيد.

جنبش دانشجویان در18 تیر، یک انقلاب حقیقی درتاریخ سیاسی و اجتماعی ایران بود، که متاسفانه چنانکه باید شناخته نشد. تا آن تاریخ درایران، منش اقدامات سیاسی را، آموزه هائی معین میساختند که خشونت و ارعاب  و وحشت انگیزی و تهدید و قهر و خشونت را به عنوان ابزارسیاسی، مقدس میساختند. هرانقلابی، قهر و پرخاشگری شمرده می شد. کسی معنای « انقلاب نسیمی » را نمی شناخت و نمی فهمید. باد صبا دربهار، بدون کاربرد خشونت، انقلاب میکند. انگیختن خردها به اندیشیدن، که انقلاب حقیقتی است و حتی برضد قهروخشونت و ارعابست. با  جنبش دانشجویان در18 تیر، که بظاهر در محیطی تنگ ( کوی دانشگاه )، انجام پذیرفت، این منش قهروخشونت وارعاب که حکومت اسلامی، آنرا میپروراند و مقدس میسازد، بکلی آرام وبی سروصدا، بکنار نهاده شد.این جنبش دانشجویان، تنها یک جنبش دانشجوئی نبود، بلکه یک  انقلاب فرهنگی ملی بود، که کل فضای سیاست را درایران عوض کرد. واین انقلاب آرام و بی نام، می توانست پایه ساختن ایران در آینده شود. از آن تاریخ به بعد هر ساله در سالروز این فاجعه حرکت های اعتراضی دانشجویان ادامه داشته است. که البته با سیاست های خشونت گرای حکومت ولایی همه آنها سرکوب شده اند. بویژه پس از به قدرت رسیدن آقای احمدی نژاد(این بنیادگرای خشونت طلب)علیرغم اعتراضات بین المللی بر سرکوب و حذف دانشجویان و دانشگاهیان افزوده شده است. چنانکه امروزه دانشجویان و روشنفکران ما را دچار یک ناامیدی و تهی دستی عمیقی کرده است. ناامیدی و تهی دستی ای که علاوه بر عملکرد غیر انسانی حکومت اسلامی ناشی از عدم حمایت کامل اقشار مختلف مردم از حرکت های اعتراضی روشنفکران نیز می باشد؛ به طوری که این سئوال بزرگ را در ذهن ایجاد می کند که براستی چرا همیشه حرکت های اعتراضی در ایران از حمایت کامل تمام اقشاراجتماع برخوردار نمی باشند؟؟؟

در این جا سخنانم را با دکلمه و شرح و توضیح  شعر پشت دیوار از احمد شاملو که این حالت تنهایی و ناامیدی روشنفکران را به زیبایی توصیف می کند به پایان می برم:

پشت دیوار

تلخی این اعتراف چه سوزاننده است که مردی کشن و خشم آگین

در پس دیوارهای سنگی حماسه های پر طبلش

دردناک و تب آلود از پای در آمده است .ـــ

مردی که همه شب در سنگهای خاره گل می تراشید

و اکنون

پتک گرانش را به سویی افکنده است

تا به دستان خویش که از عشق و امید تهی است، فرمان دهد :

« - کوتاه کنید این عبپ را ،  که ادامه آن ملال انگیز است

چون بحثی ابلهانه بر سر هیچ و پوچ...

کوتاه کنید این سر گذشت سمج را که در آن، هر شبی

در مقایسه چون لجنی است که در مردابی ته نشین بشود!»

من جویده شدم

و ای افسوس که به دندان سبعیت ها.

و هزار افسوس بدان خاطر که رنج جویده شدن را به

گشاده رویی تن در دادم چرا که می پنداشتم بدینگونه،

یاران گرسنه را در قحط سالی این چنین از گوشت تن

خویش طعامی می دهم

و بدین رنج  سرخوش بوده ام

و این سرخوشی فریبی بیش نبود؛

یا فروشدنی بود در گنداب پاکنهادی خویش

و یا مجالی به بیرحمی ناراستان.

و این یاران دشمنانی بیش نبودند

ناراستانی بیش نبودند

من عمله مرگ خود بودم

و ای دریغ که زندگی را دوست می داشتم!

آیا تلاش من یکسر بر سر آن بود

تا ناقوس مرگ خود را پر صدا تر به نوا درآورم ؟

من پرواز نکردم

من پر پر زدم !

در پس دیوارهای سنگی حماسه های من

همه آفتاب ها غروب کرده اند.

این سوی دیوار، مردی با پتک بی تلاشش تنهاست،

به دست های خود می نگرد

و دست هایش از امید و عشق و آینده تهی است.

این سوی شعر، جهانی خالی، جهانی بی جنبش و بی ــ

         [ جنبنده ، تا ابدیت گسترده است.

گهواره سکون، از کهکشانی تا کهکشانی دیگر در [ نوسان است.

ظلمت ، خالی سرد را از عصاره مرگ می آکند

و در پشت حماسه های پر نخوت

                              مردی تنها

                                  بر جنازه خود می گرید.

در پایان آقای منوچهر شفایی ریاست محترم کانون طی سخنانی تاریخچه مختصری از اعتراضات دانشجوئی از18 تیر تا به امروز را به اطلاع حاضرین رساندند.

 این جلسه در ساعت 19.00 بعداز ظهر به پایان رسید.

گزارش تصویری میز کتاب و تظاهرات ایستاده کانون دفاع از حقوق بشر در ایران- شاخه کیل 8 یولی

رضا داوری